Rubella là một loại virus gây ra các bệnh lành tính như bệnh nhiễm trùng nhẹ với triệu chứng sốt và phát ban kéo dài từ 2-3 ngày. Tuy nhiên, với phụ nữ mang thai thì virus Rubella lại rất nguy hiểm vì có thể gây ra dị tật cho thai nhi. Do đó, việc xét nghiệm để phát hiện sớm Rubella rất quan trọng, đặc biệt là với phụ nữ mang thai để đưa ra hướng điều trị phù hợp và sớm nhất.

Tại sao nên xét nghiệm Rubella sớm?

• Mẹ nhiễm virus Rubella trong thời kỳ mang thai sẽ gây ra dị tật cho thai nhi như ảnh hưởng đến thính giác, thị giác, tim…
• ​Phát hiện Rubella sau khi đã mang thai, thai phụ được tư vấn bỏ thai để bảo vệ cho mẹ vì trẻ sau khi ra đời có khả năng mắc hội chứng Rubella bẩm sinh.
• ​Mẹ trong 3 tháng đầu bị nhiễm virus Rubella có thể dẫn đến sẩy thai, thai chết lưu, các dị tật bẩm sinh sẽ ảnh hưởng đến đứa trẻ vĩnh viễn khiến trẻ chậm phát triển, có bất thường về gan, tim, đầu trẻ nhỏ bất thường….
• ​Xác định có hay không sự có mặt của kháng thể để chống lại virus Rubella.
• ​Xác định ai chưa tiếp xúc với virus Rubella và ai chưa được tiêm phòng để có hướng xử lí phù hợp.
• ​Hạn chế tối đa khả năng bị nhiễm virus Rubella đối với các chị em đang mang thai hay có ý định mang thai.
• ​Xét nghiệm sớm Rubella và xét nghiệm nhiều lần để có kết quả chính xác nhất tránh trường hợp phá thai nhầm.

Khi nào nên xét nghiệm Rubella?

Virus Rubella có hai kháng thể là IgM và IgG:

• Kháng thể Rubella IgM xuất hiện trong máu sau khi tiếp xúc virus Rubella, tăng lên và đạt đỉnh trong máu trong khoảng 7- 10 ngày sau khi nhiễm trùng và giảm dần trong vài tuần sau đó. Với trường hợp bị nhiễm bệnh sơ sinh, kháng thể Rubella IgM được phát hiện trong vài tháng đến một năm.
• ​Kháng thể Rubella IgG xuất hiện chậm hơn IgM. Sau khi xuất hiện, kháng thể IgG sẽ tồn tại trong máu cho đến suốt cuộc đời, có chức năng bảo vệ chống lại nhiễm trùng.

Xét nghiệm Rubella là bắt buộc khi người phụ nữ đang mang thai hoặc có ý định mang thai trong các kiểm tra khả năng miễn dịch chống lại bệnh sởi.Những thai phụ chưa từng tiêm ngừa Rubella hay chưa từng mắc bệnh Rubella trước khi mang thai nên làm xét nghiệm Rubella. Thời gian tốt nhất để làm xét nghiệm là khi thai đã được 7 – 10 tuần tuổi (thai trên 16 tuần thì không nên làm xét nghiệm nữa). Mục đích của xét nghiệm là để xác định kháng thể Rubella IgG và Rubella IgM khi phụ nữ mang thai có dấu hiệu và triệu chứng nhiễm Rubella. Các triệu chứng đó là:

+ Sốt nhẹ.

+ Nổi phát ban hồng trên mặt, sau đó lan xuống cơ thể, tay, chân. Khi hết, phát ban sẽ biến mất bắt đầu từ mặt.

+ Chảy nước mũi, nghẹt mũi, mắt đỏ.

+ Đau các khớp trên cơ thể.

+ Bị sưng hạch bạch huyết.

Kết quả xét nghiệm Rubella nói lên điều gì?

Nếu chỉ dựa vào biểu hiện sốt và phát ban để chẩn đoán Rubella thì không thể có kết quả chính xác. Thai phụ cần được xét nghiệm máu khi mang thai để xem có kháng thể chống virus Rubella không, vì nhiều trường hợp nhiễm Rubella nhưng không phát ban hay triệu chứng sốt phát ban có thể do nhiễm virus khác. Việc xét nghiệm này phải được tiến hành vài lần thì mới khẳng định được.

• Nếu kết quả là IgM âm tính và IgG dương tính thì bạn đã bị nhiễm Rubella trước khi mang thai hoặc đã tiêm phòng và đã được miễn dịch với virus Rubella, vì thường thì IgM sẽ dương tính nếu mới nhiễm và chuyển sang âm tính sau 8 – 10 tuần.
• Còn nếu kết quả là IgG âm tính (không có kháng thể Rubella IgG) thì có nghĩa là thai phụ không tiếp xúc với virus Rubella, được tiêm phòng nhưng không được bảo vệ chống lại nó.
• Nếu kết quả là IgM âm tính và IgG dương tính ở trẻ sơ sinh thì có nghĩa là các kháng thể IgG của người mẹ đã truyền sang em bé trong tử cung và các kháng thể này có thể bảo vệ trẻ sơ sinh khỏi bị nhiễm trùng Rubella trong 6 tháng đầu đời.
• Nếu kết quả là kháng thể IgM dương tính, IgG âm hoặc dương tính ở trẻ sơ sinh thì cho thấy em bé đã bị nhiễm bệnh trong khi mang thai.

​

Với phụ nữ mang thai, việc xét nghiệm Rubella rất quan trọng trong 3 tháng đầu của thai kỳ. Vì nếu trong thời gian này mà mẹ bị nhiễm Rubella thì khả năng lây truyền từ mẹ sang con lên đến 80%, nếu thai từ 11 đến 12 tuần thì nguy cơ mắc CRS ở trẻ giảm còn 33%, nguy cơ này chỉ còn 11 – 24 % khi thai từ 13 đến 16 tuần, còn trên 16 tuần thì nguy cơ là 0%.

Nếu nhiễm Rubella lần đầu trong 3 tháng đầu của thai kỳ thì nguy cơ thai nhi bị Rubella bẩm sinh (mù, điếc, tật não nhỏ, bệnh tim bẩm sinh) lên đến 90%. Do đó, việc xét nghiệm sớm sẽ giúp phát hiện sớm Rubella ở mẹ, tránh những biến chứng gây nguy hiểm cho thai nhi. Các chị em đang mang thai nên thường xuyên xét nghiệm kháng thể Rubella để đảm bảo có đủ khả năng đáp ứng miễn dịch. Đồng thời, nên lặp đi lặp lại xét nghiệm trong khoảng 3 tuần để xác định chính xác mức độ tăng hay giảm của kháng thể ban đầu.

*Xem thêm chi tiết về Dịch vụ Xét nghiệm Rubella và Sàng lọc trước sinh (Click here).