xét nghiệm máu cho biết điều gì

Xét nghiệm máu là phương pháp kiểm tra sức khỏe nhanh chóng, tiện lợi và là bước cơ bản trong quy trình khám bệnh. Tuy nhiên, xét nghiệm máu lại là một phạm trù rất rộng, có rất nhiều loại xét nghiệm khác nhau. Dưới đây là các loại xét nghiệm máu chính và ý nghĩa của chúng.

1. Xét nghiệm máu là gì? xét nghiệm máu cho biết điều gì

Xét nghiệm máu (xét nghiệm huyết học) – là xét nghiệm được thực hiện trên mẫu máu để đo hàm lượng một số chất nhất định trong máu hoặc đếm các loại tế bào máu khác nhau. Xét nghiệm máu giúp cho bác sĩ tiện theo dõi, đánh giá tình hình sức khoẻ và đồng thời còn phát hiện được nhiều bệnh lý hoặc để đánh giá hiệu quả của các phương pháp điều trị.

xét nghiệm máu cho biết điều gì

2. Có mấy loại xét nghiệm máu?

Xét nghiệm máu cơ bản có các loại xét nghiệm chính sau:

2.1. Xét nghiệm công thức máu toàn phần (CBC)

Xét nghiệm công thức máu toàn phần CBC (xét nghiệm máu tổng quát) nhằm xác định các chỉ số về số lượng hồng cầu, bạch cầu và các tế bào máu khác. Xét nghiệm cho biết bạn có mắc các bệnh liên quan đến máu như bạch cầu, hồng cầu, tiểu cầu, huyết tán, suy tủy, thiếu máu, ung thư máu hay không.

Xét nghiệm công thức máu toàn phần là kiểu xét nghiệm máu phổ biến nhất thường được yêu cầu trong các buổi kiểm tra sức khỏe định kỳ. xét nghiệm máu cho biết điều gì

2.2. Xét nghiệm sinh hóa máu (BMP)

Xét nghiệm sinh hóa máu là một nhóm các xét nghiệm đo các hóa chất khác nhau trong máu. Bao gồm xét nghiệm đường huyết, canxi và điện giải, xét nghiệm máu để đo chức năng thận. Một số xét nghiệm này yêu cầu bạn phải nhịn ăn trước khi xét nghiệm. Bác sĩ sẽ cho bạn biết cách chuẩn bị chi tiết cho từng loại xét nghiệm dưới đây:

Xét nghiệm đường máu: nhằm xác định nồng độ đường trong máu giúp phát hiện bệnh tiểu đường. Bạn có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường nếu kết quả đường huyết trong máu lúc đói cao hơn 100 miligam/decilit (mg/dl).

Đối với một số xét nghiệm glucose máu, bạn phải nhịn ăn trước khi lấy máu. Các xét nghiệm đường huyết khác được thực hiện sau bữa ăn hoặc bất cứ lúc nào mà không cần chuẩn bị.

Xét nghiệm canxi: Mức canxi bất thường trong máu có thể là dấu hiệu của các vấn đề về thận, bệnh về xương, bệnh tuyến giáp, ung thư, suy dinh dưỡng hoặc rối loạn khác.

Xét nghiệm mỡ máu: giúp đo hàm lượng cholesterol (cholesterol toàn phần, LCL – Cholesterol xấu và HDL – Cholesterol tốt) và triglyceride trong máu. Hàm lượng hai thành phần này cao cảnh báo nguy cơ về các bệnh tim mạch đang đe dọa sức khỏe chúng ta mỗi ngày.

Xét nghiệm men gan: gồm có men alanine amino transferase (ALAT hoặc SGPT) và men aspartate amino transferase (ASAT hoặc SGOT). Những thông số này cho phép chẩn đoán các bệnh lý ở gan (do virus, rượu hoặc ung thư). Không chỉ cho biết các bệnh về gan, nồng độ các men này cũng tăng ở bệnh viêm tuyến tụy hoặc nhồi máu cơ tim. Đây là một trong những xét nghiệm gan nên thực hiện.

Xét nghiệm máu để đánh giá nguy cơ bệnh tim: Đây là một xét nghiệm máu có thể giúp cho thấy bạn có nguy cơ mắc bệnh tim động mạch vành (CHD) hay không. Xét nghiệm này xem xét mật độ cholesterol trong máu.

Xét nghiệm này cho bạn biết một số thông tin sau:

• Nồng độ cholesterol tốt: loại cholesterol này giúp giảm tắc nghẽn trong động mạch.
• Nồng độ cholesterol xấu: đây là nguồn chính của sự tích tụ cholesterol và tắc nghẽn trong động mạch gây xơ vữa động mạch.
• Triglyceride: là một loại chất béo trong máu của bạn.
• Một bảng thông số lipoprotein đo nồng độ cholesterol có hại và có lợi và chất béo trung tính trong máu của bạn.

Nồng độ cholesterol và triglyceride bất thường có thể là dấu hiệu tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch vành. Hầu hết mọi người sẽ cần phải nhịn ăn từ 9 đến 12 tiếng trước khi thực hiện xét nghiệm này.

Xét nghiệm chức năng thận: Xét nghiệm nhằm đo nồng độ nitơ urea máu (BUN) và creatinin (kre-AT-ih-neen). Cả hai đều là những chất thải mà thận lọc ra khỏi cơ thể. Mức BUN và creatinin bất thường có thể là dấu hiệu của bệnh thận hoặc rối loạn chức năng thận.

Xét nghiệm chất điện giải: Chất điện giải là các khoáng chất giúp duy trì mức chất lỏng và cân bằng nồng độ axit trong cơ thể, gồm natri, kali, bicarbonate và clorua. Mức điện giải bất thường có thể là dấu hiệu mất nước, bệnh thận, bệnh gan, suy tim, huyết áp cao hoặc các rối loạn khác.

Xét nghiệm Troponin: Troponin là một protein giúp cơ co lại. Khi cơ bắp hoặc các tế bào tim bị thương, troponin rò rỉ ra ngoài, và mức độ của nó trong máu của bạn tăng lên.

Ví dụ, nồng độ troponin trong máu tăng lên khi bạn bị đau tim. Vì lý do này, các bác sĩ thường yêu cầu xét nghiệm troponin khi bệnh nhân bị đau ngực hoặc các dấu hiệu và triệu chứng đau tim khác.

Xét nghiệm enzym: Enzym là các hóa chất giúp kiểm soát các phản ứng hóa học trong cơ thể bạn. Có nhiều xét nghiệm enzym. Phần này tập trung vào các xét nghiệm enzym máu được sử dụng để kiểm tra cơn đau tim. Chúng bao gồm các xét nghiệm troponin và creatine (KRE-ah-teen) kinase (CK).

Xét nghiệm CK-MB: Một sản phẩm máu gọi là CK-MB được giải phóng khi cơ tim bị tổn thương. Mức CK-MB cao trong máu có thể có nghĩa là bạn đã bị đau tim.