Viêm gan B là một căn bệnh không khó chữa trị nhưng phải phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Vì vậy việc làm xét nghiệm chẩn đoán viêm gan B sớm là điều cần thiết. Có rất nhiều trường hợp người mắc viêm gan B nhưng lại không được phát hiện vì không có biểu hiện lâm sàng rõ ràng. Chỉ đến khi làm các xét nghiệm máu như kiểm tra nồng độ HBsAg thì mới khẳng định được, đến khi đó bệnh đã chuyển sang giai đoạn mãn tính. HBsAg thực sự có ý nghĩa gì trong chẩn đoán viêm gan B?

Xem thêm các bài viết khác:

• Viêm gan B và tầm quan trọng của việc xét nghiệm viêm gan B
• Gói dịch vụ “Chăm sóc Gan“
• Xét nghiệm đường huyết là gì
• Xét nghiệm ANTI-HCV giúp sàng lọc viêm gan C​

Tổng quan về viêm gan B

Bệnh viêm gan B do virus viêm gan B (HBV) truyền nhiễm gây ra. Những người nhiễm virus viêm gan B nếu không được kiểm soát, điều trị tốt có nguy cơ dẫn đến viêm gan, xơ gan và ung thư gan.

Viêm gan B xuất hiện trong máu người bệnh, nước bọt, chất tiết âm đạo phụ nữ, và tinh dịch của đàn ông bị bệnh. Căn bệnh này lây truyền qua đường giao hợp, kim chích, truyền máu, mẹ truyền sang con lúc sinh nở. Viêm gan B cũng có thể lây lan qua những chỗ da rách, trầy của người chưa mang bệnh, vì thế việc xăm mình, châm cứu, xỏ lỗ tai nếu không vệ sinh cũng có thể dẫn đến tình trạng nhiễm bệnh viêm gan B.

HBsAg là gì? Ý nghĩa của HBsAg trong chẩn đoán viêm gan B

HbsAg là viết tắt của “Hepatitis B surface antigen”, một chất có ở bề mặt virus. Nồng độ HBsAg trong huyết tương có tương quan với cccDNA trong tế bào gan mà cccDNA là yếu tố xác định chắc chắn nhất tình trạng hoạt động của tế bào gan nhưng vì việc xác định cccDNA phải cần đến kỹ thuật hóa miễn dịch mô, không thể áp dụng trong thực tiễn lâm sàng. Vì vậy, HBsAg được xem như công cụ gián tiếp để đánh giá cccDNA trong tế bào gan, đặc biệt là trong chẩn đoán và điều trị viêm gan B.

Virus HBV tấn công gan

HBsAg cho biết bạn đã bị nhiễm virus viêm gan B (HBV) hay chưa. Nếu HBsAg trong máu âm tính, bạn không bị viêm gan B, ngược lại nếu HBsAg trong máu dương tính nghĩa là đã có HBV trong máu, nói cách khác cơ thể bạn đã bị nhiễm HBV. Khi cơ thể tiếp xúc với HBV thì sau 1 đến 8 tuần, HBsAg sẽ xuất hiện. Trong vòng 10 tuần, kháng nguyên này sẽ tăng lên nhanh chóng.

Thông qua các xét nghiệm máu có thể chẩn đoán nhiễm HBV và xác định tình trạng HBV đang diễn biến như thế nào trong cơ thể. Nếu cơ thể có sức đề kháng tốt, chiến thắng được virus HBV thì HBsAg sẽ biến mất sau 4 đến 6 tháng và cơ thể sẽ miễn nhiễm suốt đời với viêm gan B mà không cần phải chích ngừa. Sau 6 tháng, nếu hệ miễn dịch không thắng được HBV thì HBsAg tiếp tục được phát hiện, lúc này cơ thể đã nhiễm HBV mạn tính. Trường hợp này có một số chuyển thành viêm gan mạn, xơ gan hay K gan.

Một số điều cần lưu ý khi làm xét nghiệm HBsAg

Một số trường hợp xét nghiệm HBsAg vẫn cho kết quả dương tính giả, nghĩa là bạn không mắc viêm gan B nhưng xét nghiệm vẫn cho kết quả dương tính.Trường hợp này cần phải tiến hành xét nghiệm thêm các xác chẩn (confirmatory test) khác như kiểm tra định lượng 5 hạng mục viêm gan B, HBV-DNA, chức năng gan… để đánh giá tình trạng hoạt động của virus cũng như khả năng tổn thương gan.

Ngược lại cũng có trường hợp âm tính giả. Bệnh nhân mắc viêm gan B nhưng kết quả xét nghiệm lại âm tính. Nguyên nhân có thể là do lỗi kỹ thuật hoặc do sử dụng các xét nghiệm có độ nhạy thấp không có khả năng phát hiện nồng độ HBsAg thấp. Lúc này cần thử lại với các xét nghiệm có độ nhạy cao để có kết luận cuối cùng.

Gan bị tổn thương

Điều bạn cần lưu ý là nồng độ HBsAg cao không có nghĩa là bệnh nặng và ngược lại. Tuy nhiên, điều trị viêm gan B đạt kết quả tốt nhất khi sạch HBsAg, vì vậy xét nghiệm HBsAg là một thông số để theo dõi: nếu nồng độ cứ giảm dần thì bệnh nhân có khả năng được chữa lành viêm gan B.

Có thể thấy, HBsAg giúp bạn chẩn đoán xem cơ thể có bị nhiễm virus HBV hay không nhưng không đánh giá chính xác tình hình hoạt động của HBV như thế nào, khả năng lây lan ra sao. Do đó, để biết rõ tình trạng bạn phải tiến hành thêm các xét nghiệm khác có liên quan. Theo dõi bệnh sát sao, kiểm tra tình trạng gan và làm xét nghiệm của HBV 1-2 lần/năm, tái khám định kỳ để có hướng điều trị phù hợp. Bên cạnh đó, bạn nên có chế độ ăn uống, thể dục thể thao đều đặn khoa học cùng lối sống lành mạnh để có sức khỏe tốt nhất chống lại được các nguy cơ của bệnh tật.

Cần làm gì để phòng tránh viêm gan B

• Sinh hoạt tình dục an toàn nhằm tránh lây lan virus viêm gan B.
• Không nên dùng chung vật dụng cá nhân như bàn chải, dao cạo râu hoặc dụng cụ khác có nguy cơ đã tiếp xúc với máu hoặc chất dịch cơ thể
• Băng lại các vết đứt hoặc bầm tím tránh tiếp xúc với máu.
• Không được chạm vào máu hoặc chất dịch của bất kỳ người nào mà không dùng dụng cụ bảo vệ.
• Bảo đảm rằng trẻ em sinh ra đã có mẹ mắc bệnh đều được chủng ngừa ngay.

Để được tư vấn chi tiết, xin vui lòng gọi số Hotline của TassCare: 0909.080.168

Trung tâm Xét nghiệm Y khoa Tass Care

227 Đường 9A, KDC Trung Sơn, Nam Sài Gòn, TP.HCM