Cúm A là bệnh nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính thường gặp nhất, dễ thành dịch với nhiều trường hợp nặng ở trẻ em và trở thành nỗi lo lắng của không ít cha mẹ. Mặc dù diễn biến khá lành tính nhưng trong một số trường hợp không được phát hiện và chẩn đoán sớm, bệnh có thể gây biến chứng nặng, thậm chí đe dọa tới tính mạng. Vậy khi nào cần xét nghiệm cúm A và cần làm gì khi bị cúm A? Mời bạn đọc theo dõi những thông tin dưới đây để trang bị những kiến thức cần thiết bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình nhé!

1. Cúm A là gì?

Cúm A là bệnh nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính do virus cúm type A gồm các chủng H1N1, H5N1 và H7N9 gây nên. Bệnh phổ biến ở thời điểm giao mùa đông – xuân, có thể gây nên những vụ dịch nhỏ hoặc thậm chí là đại dịch.

Virus cúm có khả năng lây nhiễm trực tiếp từ người bệnh sang người khỏe mạnh qua đường hô hấp hoặc tiếp xúc. Bệnh lây lan nhanh hơn ở những nơi tập trung đông người như trường học, công sở,… Các điểm trú ngụ của mầm bệnh phổ biến nhất là những bề mặt mà người bệnh đã chạm vào. Hoặc những không gian mà bệnh nhân đã lưu trú thời gian gần đây, đặc biệt sau khi người nhiễm virus cúm hắt hơi.

2. Khi nào cần xét nghiệm cúm A

Căn cứ vào các chẩn đoán dựa trên dịch tễ, nếu người bệnh đã từng có tiền sử đi vào vùng có dịch hoặc tiếp xúc với người đã nhiễm cúm A và có những biểu hiện dưới đây thì cần được đưa đến các cơ sở y tế để thăm khám, xét nghiệm và điều trị kịp thời trước khi bệnh trở nặng:

• Mệt mỏi toàn thân, chán ăn nhiều ngày
• Sốt trên 38°C, kèm theo ớn lạnh và đổ mồ hôi
• Nhức đầu và đau nhức cơ bắp, đặc biệt là ở tay, chân và lưng;
• Ho khan, nghẹt mũi và chảy nước mũi;
• Tiêu chảy, buồn nôn và nôn ói.

Thời gian ủ bệnh của virus cúm A ngắn, thường chỉ 1 – 5 ngày, trung bình là 2 ngày. Thông thường bệnh diễn biến nhẹ và hồi phục sau khoảng 2 – 7 ngày. Bệnh cúm thường kéo dài dai dẳng ở trẻ em vì sức đề kháng của trẻ yếu. Ở người khỏe mạnh, bệnh có thể tự khỏi.

Dù vậy, trong một số ít trường hợp như ở trẻ em, người cao tuổi, người bị suy giảm miễn dịch hoặc người mắc các bệnh mạn tính về tim, phổi, thận, thiếu máu hoặc bệnh chuyển hóa, bệnh cúm có thể diễn biến nặng hơn, gây ra những biến chứng như viêm phế quản, viêm phổi, viêm tai, viêm não và có thể dẫn đến tử vong. Vì vậy, bệnh cúm cần được chẩn đoán phát hiện sớm để có biện pháp điều trị kịp thời.

3. Chẩn đoán thông qua các xét nghiệm cận lâm sàng

• Xét nghiệm cơ bản: Công thức máu, điện giải đồ, chức năng thận, chụp X-quang tim phổi để loại trừ các biến chứng nguy hiểm của bệnh cúm A;
• Xét nghiệm chẩn đoán xác định: Lấy dịch hầu họng xét nghiệm virus cúm A;
• Xét nghiệm RT-PCR để xác định chủng virus cúm A: H1N1, H5N1, H7N9;
• Huyết thanh học: Lấy máu tĩnh mạch làm phản ứng ngưng kết hồng cầu. Máy được lấy vào ngày thứ 3 trở đi và thực hiện lần 2 sau 1 tuần;

​

4. Cúm A/H1N1 lây truyền như thế nào?

Virus cúm A/H1N1 có thể lây truyền từ người sang người theo những con đường sau:

• Lây theo đường tiếp xúc: Khi vô tình chạm tay vào các bề mặt các đồ vật thường ngày có chứa virus, sau đó lại chạm vào mắt, mũi, miệng, là nơi vi khuẩn có thể xâm nhập vào cơ thể.
• Lây theo đường hô hấp: Qua đường dịch tiết, giọt bắn khi bệnh nhân ho, hắt hơi văng bắn ra ngoài môi trường…

Cúm A/H1N1 lây truyền từ người sang người là 1 ngày trước khi khởi bệnh và kéo dài 7 ngày sau khi khởi bệnh. Trẻ em có thời gian lây nhiễm dài hơn. Việc dùng chung đồ dùng, ly uống nước, hoặc bàn chải đánh răng với người bệnh cũng có thể lây nhiễm virus cúm A/H1N1.

Virus cúm A/H1N1 tồn tại khá lâu ngoài môi trường, 24 – 48 giờ tại các bề mặt hay tiếp xúc như mặt bàn, mặt ghế, tay vịn cầu thang, nắm đấm cửa, mặt tủ… Trong quần áo tồn tại từ 8 -12 giờ. Có thể duy trì trong lòng bàn tay đến 5 phút. Môi trường nước là môi trường thích hợp cho virus này tồn tại, Đặc biệt, môi trường hồ bơi khách sạn, thời tiết mưa dầm, thiếu nắng… là môi trường thích hợp để chúng hoạt động mạnh hơn.

5. Phải làm gì khi nghi ngờ mắc cúm A/H1N1?

• Khi có các dấu hiệu kể trên nghi ngờ nhiễm cúm A, mọi người cần đến các cơ sở y tế để thực hiện xét nghiệm chẩn đoán và nghe theo hướng dẫn điều tị của bác sĩ.
• Cách ly khi bị bệnh: Hãy ở nhà ít nhất là 24 giờ sau khi hết sốt (không sử dụng thuốc giảm sốt). Tránh đám đông, tránh trường học, cách ly với người thân và bạn bè để tránh lây lan virus cúm cho người khác.
• Uống thuốc theo chỉ định: Dự trữ thuốc theo đơn của bác sĩ, sử dụng thuốc đúng liều mà bác sĩ đã kê.
• Vệ sinh không gian sống: Đối với đồ dùng, quần áo, vải lanh của người bệnh cần rửa sạch, tiệt trùng. Tách riêng đồ dùng của người bệnh để phòng tránh lây lan.

Cúm A/H1N1 là căn bệnh nguy hiểm, có thể đe dọa tính mạng của bạn và gia đình. Mặc dù vậy, có thể phòng ngừa bệnh bằng các biện pháp chủ động như xây dựng lối sống khoa học, tăng cường sức đề kháng, luôn giữ cơ thể khỏe mạnh, tránh nhiễm lạnh, tiêm vắc xin phòng cúm đầy đủ, đúng lịch. Hay khi nghi ngờ người thân hay chính mình bị bệnh, hãy mang khẩu trang y tế và đến các cơ sở y tế để được làm xét nghiệm, chẩn đoán bệnh kịp thời.