^{Xét nghiệm máu là một xét nghiệm cơ bản không chỉ được thực hiện ở tất cả các phòng xét nghiệm mà bản thân người bệnh cũng có thể tự làm tại nhà bằng máy đo cầm tay hay giấy thử. Tuy nhiên,  kết quả xét nghiệm máu thực sự chính xác khi người bệnh đến các cơ sở y tế, phòng khám có trang thiết bị đầy đủ và hiện đại. Kết quả của việc xét nghiệm máu có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau. Bài viết sau đây sẽ giúp bạn làm rõ các yếu tố này.}

^{Các yếu tố chủ quan từ người bệnh}

^{1. Bệnh nhân không đủ điều kiện để xét nghiệm}

^{Bệnh nhân ăn no hoặc uống thuốc trước khi tới xét nghiệm sẽ làm ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm. Việc ăn no sẽ làm tăng lượng đường trong máu, còn việc uống thuốc sẽ làm tăng giảm lượng đường trong máu tùy loại thuốc. Lượng đường trong máu tăng giảm nhiều hay ít tùy thuộc vào thời gian ăn uống của người bệnh tính trước đến khi lấy máu xét nghiệm. Do đó, người bệnh phải dừng ăn uống ít nhất 8 giờ trước khi lấy máu.}

Xét nghiệm máu Tasscare

^{2. Tình trạng của bệnh nhân}

^{Tình trạng sức khỏe, cảm xúc, tâm lí của bệnh nhân sẽ ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm. Nếu bệnh nhân làm quá sức, cảm xúc mạnh, đang bị sốc, bỏng hay nhiễm trùng thì nồng độ glucose trong máu có thể tăng do cơ thể lúc đó cần nhiều năng lượng nên đẩy nhiều glucose vào máu hơn.}

^{3. Tư thế của bệnh nhân khi lấy máu}

^{Tư thế lấy máu của bệnh nhân cũng có thể làm thay đổi nồng độ một số chất trong máu. Nên để bệnh nhân ngồi nghỉ 10 phút trước khi lấy máu. Chẳng hạn, khi bệnh nhân chuyển từ nằm sang ngồi thì urê giảm 3% trong khi kali, canxi, creatinin, protein, AST,ALT, đặc biệt là cholesterol đều tăng.}

^{4. Lượng oxy trong máu}

^{Nếu hàm lượng oxy trong máu thấp sẽ cho kết quả xét nghiệm máu tăng giả tạo.}

^{Các yếu tố khách quan từ nhân viên xét nghiệm}

^{1. Lượng bệnh phẩm để xét nghiệm không đủ}

^{Khi lượng bệnh phẩm không đủ làm cho tỉ lệ chống đông không chính xác, phải tăng nồng độ chất chống đông, nhất là Natri fluoride, hay phải pha loãng máu làm cho các phản ứng của việc xét nghiệm bị ảnh hưởng, dẫn đến kết quả xét nghiệm sẽ không chính xác.}

Máu được lấy để xét nghiệm

^{2. Lấy bệnh phẩm sai quy cách}

^{Máu xét nghiệm có thể lấy ở tĩnh mạch, mao mạch và  động mạch. Lấy mẫu xét nghiệm là công việc đầu tiên của công tác xét nghiệm, lấy bệnh phẩm sai quy cách có thể gây ra những sai số lớn nhất cho kết quả xét nghiệm.}

^{3. Thời gian buộc garô khi lấy máu xét nghiệm}

^{Khi buộc garô ở vị trí lấy máu của tĩnh mạch, sự cô máu ở thời gian 3 phút sau khi buộc garô cao hơn so với thời điểm 1 phút. Lúc này, sự ứ đọng máu làm tăng sự phân hủy yếm khí glucose máu và làm giảm pH máu cùng sự tích tụ của lactate. Hiện tượng thiếu oxy dẫn đến sự giải phóng kali từ tế bào. Có sự tăng nồng độ ion Ca++ và Mg++ ở máu trong thời gian buộc garô. Do đó sẽ ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm.}

^{4. Bảo quản và lưu trữ mẫu máu không đúng cách}

^{Nếu như sau khi lấy mẫu máu mà không tách ngay huyết tương ra thì hồng cầu trong máu sẽ sử dụng glucose làm giảm nồng độ glucose trong máu, để càng lâu thì nồng độ glucose càng giảm, làm ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm. Ngoài ra, nếu vô ý làm vỡ hồng cầu của máu thì kết quả xét nghiệm cũng sẽ bị thay đổi. Bởi vì các men trong hồng cầu sẽ được giải phóng khi bị vỡ và làm cho nồng độ glucose trong máu giảm đi.}

Bảo quản và lưu trữ mẫu máu đúng cách

^{Thời gian từ khi lấy máu cho tới khi máu được xét nghiệm cũng làm thay đổi nồng độ các chất trong máu. Nếu máu không được giữ trong nước đá hoặc trong tủ lạnh (0-40 độ C) sẽ làm giảm chất lượng đáng kể trong vòng 15 phút. Còn khi giữ máu ở nhiệt độ phòng sẽ làm giảm đáng kể pH, CO­­₂, và PO₂.}

^{Kết quả xét nghiệm máu phụ thuộc vào nhiều yếu tố, từ điều kiện sinh học của bệnh nhân, kỹ thuật xét nghiệm cho đến thao tác của nhân viên xét nghiệm. Kiểm soát tốt những yếu tố ảnh hưởng trên sẽ giúp đảm bảo kết quả xét nghiệm máu được chính xác và chất lượng.}

^{ThS. Lê Đỗ Minh Thảo}