Mẹ mang virus viêm gan B mang tiềm ẩn đe dọa không nhỏ đến thai nhi. Chờ đợi trẻ sinh ra và làm xét nghiệm kiểm tra là biện pháp duy nhất kiểm tra được tình trạng nhiễm viêm gan B hay chưa. Vậy trẻ bao nhiêu tháng thì có thể làm xét nghiệm viêm gan B?

Tỉ lệ lây nhiễm viêm gan B từ mẹ sang cho trẻ là bao nhiêu phần trăm?

Nếu người mẹ bị bệnh viêm gan B ở 3 tháng đầu thai kỳ thì có tỉ lệ mẹ truyền mầm bệnh virus cho con chỉ chiếm tỉ lệ khoảng 1%. Nếu người mẹ bị bệnh viêm gan B vào 3 tháng giữa của thai kỳ thì tỉ lệ người mẹ truyền mầm bệnh cho con tăng lên 10%, đặc biệt nếu người mẹ bị bệnh viêm gan B vào 3 tháng cuối của thai kỳ thì tỉ lệ truyền sang con lên tới từ 60 – 70%.

Ngày nay, để đánh giá sự tiến triển của virút viêm gan B, HBsAg và HBeAg là 2 phương pháp chính.

• HBsAg là kháng nguyên bề mặt của virút viêm gan B, khi xét nghiệm thấy dương tính chứng tỏ cơ thể người đó đã bị nhiễm virút này.
• HBeAg cũng là một loại kháng nguyên của virút viêm gan B (kháng nguyên lõi). Khi xuất hiện và tồn tại của kháng nguyên này chứng tỏ virút đang nhân lên.

Các thống kê cho thấy rằng, khi xét nghiệm máu của một người mẹ đang mang thai ở 3 tháng cuối mà thấy cả 2 loại HBsAg và HBeAg cùng dương tính thì tỉ lệ truyền virút từ mẹ sang cho con lên tới từ 90 -100%. Tuy vậy, nếu tiến hành đồng thời 2 xét nghiệm này mà chỉ thấy HBsAg dương tính, trong khi đó HBeAg âm tính thì tỉ lệ người mẹ truyền bệnh cho con có tỉ lệ thấp hơn nhiều (khoảng 20%).

Làm gì cho trẻ sau khi sinh có mẹ bị nhiễm viêm gan B?

Trong giai đoạn mang thai, viêm gan B lây từ mẹ sang con với tỉ lệ rất thấp, thường không quá 2%. Tuy nhiên, trong quá trình chuyển dạ của người mẹ, khả năng lây nhiễm rất cao. Do đó, nếu người mẹ bị viêm gan B, cần tiêm vắc xin và huyết thanh kháng viêm gan B cho trẻ trong vòng 24 giờ sau sinh, tốt nhất là 12 giờ để đảm bảo trẻ không bị lây bệnh. Thời điểm tiêm càng trễ, hiệu lực của vắc xin càng giảm:

• Tiêm vắc xin trong 24 giờ đầu sẽ phòng được 85 – 90% sự lây truyền virus viêm gan B từ mẹ sang con
• Tiêm vắc xin ngày hôm sau (48 giờ), hiệu lực vắc xin giảm 50 – 57% mỗi ngày
• Tiêm vắc xin trong 24 giờ đầu sẽ phòng được 85 – 90% sự lây truyền virus viêm gan B

Trình tự tiêm phòng viêm gan B cho trẻ khi người mẹ mang virus viêm gan B có thể theo 2 phác đồ như sau:

Phác đồ 1: 0-1-2-12

• Liều sơ sinh tiêm trong vòng 24 giờ, tốt nhất là 12 giờ sau sinh. Cần tiêm phối hợp cùng huyết thanh kháng viêm gan B.
• Liều thứ 2 được tiêm khi trẻ đủ 1 tháng tuổi.
• Liều thứ 3 tiêm khi trẻ được đủ 2 tháng tuổi.
• Liều thứ 4 tiêm cách liều thứ 3: 12 tháng.

Phác đồ 2: 0-1-6-18

• Liều sơ sinh tiêm trong vòng 24 giờ, tốt nhất là 12 giờ sau sinh. Cần tiêm phối hợp cùng huyết thanh kháng viêm gan B.
• Liều thứ 2 được tiêm khi trẻ đủ 1 tháng tuổi.
• Liều thứ 3 tiêm khi trẻ được 6 tháng tuổi.
• Liều thứ 4 tiêm khi trẻ được 18 tháng tuổi.
• Trẻ bao nhiêu tháng thì có thể làm xét nghiệm viêm gan B?

Sau tiêm liều thứ 4 ít nhất 1 tháng có thể xét nghiệm HBsAg và HBsAb để xác định trẻ có bị nhiễm viêm gan B không và hiện đã có đủ kháng thể kháng virus viêm gan B giúp bảo vệ trẻ hay chưa

Như vậy có thể kết luận được rằng, thời gian để xác định trẻ có viêm gan B hay không có thể chia làm 2 thời điểm

• Đối với trẻ dùng phác đồ 1 thì thời gian xét nghiệm ít nhất là 13 tháng
• Đối với trẻ dùng phác đồ 2 thì thời gian xét nghiệm ít nhất là 19 tháng

Tuy nhiên cần lưu ý do vắc xin viêm gan B không tạo đáp ứng miễn dịch suốt đời vì lượng kháng thể sẽ giảm dần theo thời gian nên sau 5 năm cần cho trẻ xét nghiệm kháng thể chống virus viêm gan B (HBsAb). Nếu kháng thể HBsAb < 10mUI/ml cần tiêm nhắc lại 1 liều vắc xin để đảm bảo hiệu quả phòng bệnh.

Xét nghiệm viêm gan B cho bé như thế nào?

Khi viêm gan B xuất hiện ở trẻ thường có rất ít triệu chứng để phát hiện bệnh, do vậy nếu nghi ngờ trẻ bị nhiễm viêm gan B thì cha mẹ cần nhanh chóng đưa bé đi xét nghiệm bệnh để tìm ra phương pháp điều trị phù hợp. Một số xét nghiệm viêm gan B cho trẻ cần được thực hiện như sau:

• Xét nghiệm HbsAg: Đây là xét nghiệm chẩn đoán xem cơ thể bị nhiễm virus viêm gan B chưa.
• Xét nghiệm HbeAg: Xét nghiệm này để kiểm tra đánh giá xem virus đang trong trạng thái hoạt động hay ngủ yên. Nếu chỉ số HbeAg âm tính (-) chứng tỏ virus trong cơ thể trẻ lúc này không gây hại tới gan và chưa sinh sôi phát triển, khả năng lây bệnh lúc này kém.
• Xét nghiệm men gan (ALT, AST): chỉ số trung bình của các men gan là 20-40 UI/L. Nhưng nếu chỉ số xét nghiệm này lớn hơn bình thường từ 2-3 lần chứng tỏ gan đang bị tổn thương.

Như vậy, chúng ta có thể kết luận được rằng xét nghiệm viêm gan B cho trẻ có mẹ bị nhiễm viêm gan B sẽ là từ tháng 13 trở đi đối với phác đồ tiêm phòng 1 và từ tháng 19 trở đi với phác đồ 2. Đây là một xét nghiệm quan trọng cũng như cần kiến thức chuyên sâu nên hãy tìm đến bác sỹ chuyên khoa để được tư vấn cụ thể nhất!

Để được tư vấn về các xét nghiệm viêm gan B cho bé, xin vui lòng liên hệ: 0909.080.168

Trung tâm Xét nghiệm Y khoa Tass Care

227 Đường 9A, KDC Trung Sơn, Nam Sài Gòn, TP.HCM.