Bệnh lý tuyến giáp là bệnh lý rất phổ biến, gây ra nhiều biến chứng đặc biệt là ở nữ giới. Tuyến giáp rối loạn sẽ kéo theo rối loạn sự phát triển của cơ thể. Do đó xét nghiệm tuyến giáp đóng một vai trò rất quan trọng. Vậy xét nghiệm bệnh tuyến giáp gồm những xét nghiệm gì?

Xét nghiệm các bệnh lý tuyến giáp để làm gì?

Tỉ lệ mắc các bệnh lý tuyến giáp khoảng 30% trong số những người từ 18-65 tuổi, tỉ lệ mắc bệnh tăng lên theo tuổi và thường gặp ở phụ nữ (tỷ lệ 5 nữ/1 nam). Các bệnh về tuyến giáp thường bị bỏ sót không được chẩn đoán từ 20-60% trong tổng số người mắc bệnh. Do đó, xét nghiệm tầm soát bệnh lý tuyến giáp thường xuyên là vô cùng cần thiết, nhằm mục đích:

• Kiểm tra chức năng tuyến giáp.
• Sàng lọc & phát hiện sớm các bệnh lý về tuyến giáp phổ biến như: bướu cổ đơn thuần, cường giáp, suy giáp, viêm tuyến giáp, nhân tuyến giáp, ung thư tuyến giáp, … để từ đó có biện pháp điều trị thích hợp, kịp thời.

Xem thêm:

• Xét nghiệm tuyên giáp bao nhiêu tiền?
• Xét nghiệm tuyến giáp ở đâu?

Xét nghiệm bệnh lý tuyến giáp gồm những xét nghiệm gì?

1. Xét nghiệm máu

Đây là biện pháp giúp xác định mức hormon kích thích tuyến giáp (TSH) trong máu, chỉ số này có thể giúp bác sĩ kiểm tra xem tuyến giáp của bạn có hoạt động quá mức hay không. TSH có vai trò kích thích cho tuyến giáp sản xuất và bài tiết hormon tuyến là T3, T4. Tùy thuộc vào kết quả xét nghiệm các chỉ số hormon mà bác sĩ sẽ căn cứ để có chẩn đoán bệnh nhân bị cường giáp, suy giáp hay bình giáp, từ đó có chỉ định điều trị cho thích hợp như việc có dùng thuốc hay không, liều lượng như thế nào.

2. Kiểm tra độ tập trung iốt

Đối với bài kiểm tra này, người bệnh sẽ sử dụng một lượng dung dịch iốt, để đánh giá độ tập trung iốt của tuyến giáp, từ đó giúp kiểm tra hoạt động chức năng của tuyến. Nếu tuyến giáp tập trung một mức độ cao của iốt thì có nghĩa là tuyến giáp đang sản xuất quá nhiều hormon tuyến (cường giáp). Còn nếu tuyến giáp có độ tập trung iốt thấp thì có nghĩa là tuyến giáp không sản xuất đủ hormon tuyến, đây là dấu hiệu của bệnh lý suy giáp.

3. Kiểm tra xạ hình tuyến giáp

Đây là biện pháp xét nghiệm tuyến giáp sử dụng một liều lượng nhỏ I131(iốt phóng xạ) để kiểm tra sự hấp thu của tế bào tuyến giáp. Iốt phóng xạ khi vào cơ thể sẽ được bắt giữ bởi các tế bào tuyến giáp, sau đó, chất này phóng xạ và được ghi lại bằng hình ảnh. Từ hình ảnh thu được sẽ đánh giá được mô hình bắt giữ tốt trong tuyến giáp, cũng như đánh giá được các cấu trúc bất thường trong tuyến giáp, tính chất các khối nhận giáp. Ba loại nốt (nhân) tuyến giáp có thể xuất hiện trong tuyến giáp:

• Nốt “nóng”: những nốt tuyến giáp này xuất hiện trên sự quét sáng hơn so với các nang tuyến giáp bình thường. Chúng tập trung nhiều chất phóng xạ hơn các mô tuyến giáp xung quanh. Chúng thường tạo ra nhiều hormon tuyến giáp hơn bình thường, thường gây tình trạng cường giáp. Có khoảng 1 % các nốt này là ung thư. Nốt “ẩm”: những nốt này lấy cùng một lượng phóng xạ như các mô tuyến giáp thông thường và tạo ra một lượng hormone tuyến bình thường. Đây là bướu giáp nhân bình giáp. Nhưng có 5 % đến 8 % các nốt này là ung thư.
• Nốt “lạnh”: những nốt này xuất hiện như những vùng tối trên hình ảnh xạ hình. Các nốt này có độ bắt giữ phóng xạ rất thấp. Và lên đến 15 % các nốt này là ung thư.

Như vậy, xạ hình tuyến giáp là biện pháp không chỉ giúp người bệnh xác định vị trí, cấu trúc của nhân giáp mà còn giúp đánh giá tính chất khối nhân, từ đó có hướng làm các xét nghiệm chẩn đoán chính xác khác.

4. Siêu âm tuyến giáp

Siêu âm tuyến giáp là biện pháp đơn giản có thể thực hiện tại các cơ sở tai mũi họng, và hầu hết các bệnh viện. Đây gần như là xét nghiệm ban đầu để kiểm tra tuyến giáp. Siêu âm tuyến giáp là sử dụng sóng âm để tạo nên hình ảnh tuyến giáp trên màn hình máy tính. Thử nghiệm này có thể giúp bác sĩ nhìn rõ vị trí và kích thước của các nhân tuyến giáp. Siêu âm tuyến giáp định kì là cần thiết để đánh giá sự phát triển của nhân giáp và các phát triển bất thường xung quanh nhân. Siêu âm cũng có thể hữu ích trong việc bước đầu tìm ra ung thư tuyến giáp, mặc dù đây không phải là biện pháp sử dụng để chẩn đoán ung thư tuyến giáp.

5. Sinh thiết bằng phương pháp chọc hút tế bào kim nhỏ tuyến giáp

Xét nghiệm này cho biết nhân tuyến giáp có các tế bào bình thường hay tế bào ác tính, nói cách khác là để xác định tính chất của khối nhân. Bác sĩ thường gây tê vùng trên cổ, sau đó dùng một cây kim rất nhỏ để chọc vào tuyến giáp lấy ra một số tế bào và dịch trong nhân. Sau đó tiến hành xem xét các tế bào dưới kính hiển vi để xem chúng có bình thường hay không. Các tế bào không bình thường có thể là ung thư tuyến giáp.

Đây là biện pháp dùng để chẩn đoán xác định ung thư tuyến giáp, cho kết quả tương đối chính xác. Biện pháp này thường được chỉ định đối với các nhân giúp kích thước trên lcm, hoặc các nhân bất thường trên hình ảnh xạ hình hoặc siêu âm tuyến giáp. Một bệnh nhân có thể được chỉ định làm 1 hay tất cả các xét nghiệm trên để có chẩn đoán chính xác bệnh tuyến giáp của mình. Dựa vào kết quả cuối cùng để chẩn đoán và đưa ra chỉ định điều trị thích hợp cho từng bệnh nhân.

Tuyến giáp là một cơ quan quan trọng của cơ thể, khi rối loạn có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, do vậy, người bệnh cần đến cơ sở y tế để được kiểm tra định kỳ,  thăm khám và điều trị kịp thời nếu có bất thường.