Các bệnh lý về tuyến giáp khá phổ biến và có thể đe dọa đến tính mạng. Tuy nhiên có một điều đặc biệt là tỉ lệ mắc bệnh tuyến giáp ở phụ nữ cao gấp nhiều lần so với nam giới. Vậy lí do là gì? Tại sao bệnh tuyến giáp lại thường xuất huyện ở nữ nhiều hơn?

1. Các bệnh lý tuyến giáp là gì?

Trong chuyên khoa nội tiết, nhóm bệnh lý của tuyến giáp khá thường gặp trên đặc điểm dân số nước ta.

Nhóm bệnh lý này biểu hiện bởi hai hội chứng:

• Hội chứng suy giáp: tim chậm, mập phì, phù toàn thân, táo bón, sợ lạnh, thụ động, hay buồn ngủ, chán nản… với bệnh suy giáp, viêm giáp.
• Hội chứng cường giáp: tim đập nhanh, sụt cân, lồi mắt, tiêu chảy, sợ nóng, bứt rứt, thường hay cáu gắt… với bệnh Basedow, nhân giáp độc.

Tuy vậy, bệnh bướu giáp đơn thuần, ung thư tuyến giáp… trong đa số các trường hợp cũng có thể không biểu hiệu rõ ràng ra cả hai hội chứng trên.

Về đặc điểm dịch tễ học, nữ giới mắc các bệnh lý tuyến giáp cao gấp nhiều lần so với nam giới với tỷ lệ từ 3 – 10 lần. Đặc biệt, tần suất mắc bệnh cao nhất rơi vào nhóm phụ nữ trong độ tuổi 20.

2. Vì sao phụ nữ mắc bệnh tuyến giáp nhiều hơn?

Tuyến giáp có hình cánh bướm và vị trí giải phẫu là nằm giữa cổ, ngay phía trước sụn giáp có chức năng bài tiết các hormone giáp, điều hòa nhiều hoạt động sinh trưởng và phát triển của cơ thể.

Sự khác biệt trong cấu tạo cơ thể về mặt giải phẫu cũng như các nhiệm vụ sinh lý của nữ giới so với nam giới là nguyên nhân chủ yếu khiến tỉ lệ mắc bệnh tuyến giáp ở nữ giới cao hơn.

• Cơ thể nữ giới phải trải qua nhiều biến động về nội tiết tố hơn nam giới. Các giai đoạn có thể kể ra là quá trình dậy thì, trong chu kỳ kinh nguyệt, khi mang thai, sau khi sinh – cho con bú và thời kỳ mãn kinh.
• Ngoài ra, yếu tố nguy cơ với việc sử dụng các loại hormone ngoại sinh bên ngoài như từ việc sử dụng thuốc tránh thai, liệu pháp hormone thay thế hay có cả tâm lý bất an, thường xuyên căng thẳng, mất ngủ, lo âu trong cuộc sống… Những thay đổi này đều có tác động ít nhiều tới hormone tuyến giáp.

3. Các nguyên nhân khác có thể gây bệnh tuyến giáp

Ngoài những nguyên nhân do giới tính, các bệnh lý tuyến giáp cũng có thể được gây ra bởi:

• Do các bệnh lý tự miễn: Bệnh lý tuyến giáp là một trong các bệnh biểu hiện ra khi mắc bệnh tự miễn. Có thể nói ngắn gòn bệnh lý tự miễn là tế bào miễn dịch của chính cơ thể sẽ tấn công quá mức lên những tế bào bình thường, nếu tấn công vào tuyến giáp, một lượng hormone bị giải phóng vào máu gây cường giáp. Sau đó, tuyến giáp bị tổn thương nên hormone dần cạn kiệt, cơ thể rơi vào suy giáp.
• Thiếu hoặc cả thừa i-ốt: I-ốt là thành phần sản xuất ra hormone tuyến giáp. Ăn quá nhiều hoặc ăn quá ít cũng là tác nhân gây bệnh tuyến giáp. Ăn thừa i-ốt lại dẫn đến hormone giáp được sản xuất và bài tiết ra máu quá nhiều, gây ra bệnh cường giáp.

4. Cách phòng ngừa bệnh tuyến giáp

Có chế độ ăn uống hợp lý:

• Ngay khi chức năng tuyến giáp trong cơ thể còn khỏe mạnh, hãy lưu ý bổ sung iot vào đồ ăn hàng ngày.
• Nên ăn 4–5 lần rau và 3–4 lần hoa quả/ngày, cùng với nhiều thịt nạc và các loại cá béo như cá hồi, cá cơm, cá thu. Những chất béo lành mạnh như: dầu olive nguyên chất, dầu hướng dương, dầu cây rum, dầu dừa, các loại hạt, bơ, lạc… cũng rất tốt đối với cơ thể.
• Ngoài ra, nên hạn chế những loại thực phẩm đóng gói – đóng hộp sẵn chứa nhiều chất béo chuyển hóa, lượng đường cao. Nó không chỉ ảnh hưởng tới tuyến giáp, mà còn gây hại tới nhiều bộ phận khác nhau của cơ thể.

– Tránh xa các chất độc hại từ môi trường có khả năng làm thay đổi nội tiết tố như:

• Phthalates có trong các sản phẩm thơm và nhựa mềm.
• Hóa chất PFC (perflourinated) thường có trong một số loại thảm, quần áo chống cháy và chống thấm nước, chất chống dính ở xoong, chảo.
• Triclosan có trong một số loại xà phòng kháng khuẩn
• Bisphenol-A có trong một số loại nhựa cứng và vỏ của thực phẩm đóng hộp có thể gây ra tình trạng rối loạn sản sinh hóc-môn tuyến giáp.

– Một điều không thể kể đến, đó là hãy khám tuyến giáp thường xuyên như chu kì khám sức khỏe tổng thể, đặc biệt là các bạn nữ từ 20 tuổi trở lên.

Tóm lại, bệnh lý tuyến giáp rất thường gặp ở giới nữ, gây ảnh hưởng chuyển hóa nhiều cơ quan trong cơ thể. Sàng lọc các bệnh lý về tuyến giáp tại trung tâm xét nghiệm y khoa TASSCARE sẽ giúp bạn phát hiện sớm bệnh lý tuyến giáp, điều trị triệt để, góp phần cải thiện tiên lượng về sau cho sức khỏe của bạn và người thân.