Ung thư phổi là bệnh ung thư phổ biến nhất trên thế giới. Trong vài thập kỷ trở lại đây, cứ 5 người chết vì ung thư thì có một người mắc ung thư phổi. Việc diễn viên Mai Phương bị ung thư phổi khiến nhiều người bất ngờ và lo ngại. Căn bệnh này cũng có thể xảy ra với bất cứ ai. Vì vậy, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu ung thư phổi và những điều bạn chưa biết về nó.

1.    Ung thư phổi là gì??

Ung thư phổi là căn bệnh trong đó xuất hiện một khối u ác tính được mô tả qua sự tăng sinh tế bào không thể kiểm soát trong các mô phổi. Nếu người bệnh không được điều trị, sự tăng trưởng tế bào này có thể lan ra ngoài phổi đến các mô hoặc bộ phận khác của cơ thể, quá trình này gọi là di căn.

2.    Nguyên nhân ung thư phổi

Hút thuốc, đặc biệt là thuốc lá điếu, bao gồ cả hút chủ động hay hít phải khói thuốc thụ động, cho đến nay là tác nhân chính gây ra ung thư phổi. Trong khói thuốc lá có chứa ít nhất 73 chất gây ung thư đã biết. Tại các nước phát triển, 90% số ca tử vong do ung thư phổi ở nam giới trong năm 2000 được cho là do hút thuốc, tỉ lệ này đối với phụ nữ là 70%.Hút thuốc cũng là nguyên nhân của khoảng 85% số ca mắc bệnh.

Amiăng là loại chất có thể gây ra nhiều loại bệnh ở phổi khác nhau, trong đó có ung thư phổi. Đối với những người hút thuốc có tiếp xúc với amiăng, nguy cơ mắc bệnh tăng tới 45 lần

Ô nhiễm không khí ngoài trời có một tác động nhỏ đến sự gia tăng nguy cơ mắc ung thư phổi. Theo ước tính, ô nhiễm không khí ngoài trời là nguyên nhân của 1–2% số trường hợp mắc ung thư phổi.

Di truyền: Khoảng 8% số ca ung thư phổi có nguyên nhân tới từ các yếu tố di truyền. Một người có quan hệ họ hàng với người bị ung thư phổi thì nguy cơ mắc bệnh sẽ tăng lên 2,4 lần.

Ngoài các nguyên nhân kể trên, còn nhiều yếu tố khác có mối liên hệ với ung thư phổi, như các chất (hóa học), nghề nghiệp, và kiểu tình trạng tiếp xúc với môi trường.

3.    Ai nên đi kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện ung thư phổi?

Theo các chuyên gia ung thư, các dấu hiệu lâm sàng của ung thư phổi thường nghèo nàn và không đặc trưng, nên đa số bệnh nhân được phát hiện tình cờ. Vì vậy, điều cần thiết là phải phát hiện lâm sàng sớm khi chưa có triệu chứng. Do đó, người dân cần đi khám sàng lọc định kỳ 2 lần/năm, những người trẻ có thể duy trì 1 lần/năm. Khi có dấu hiệu nghi ngờ, bệnh nhân cần tới chuyên ngành hô hấp khám kỹ và đưa ra biện pháp điều trị.

Trong đó, những đối tượng cần đi kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện ung thư phổi bao gồm:

• Nam giới ngoài 50 tuổi.
• Người có tiền sử nghiện thuốc lá, tiếp xúc nhiều khói thuốc
• Người nghiện rượu, bia.
• Người thường xuyên tiếp xúc với các hóa chất độc hại.
• Người sống và làm việc trong môi trường bị ô nhiễm.

​

4.    Khi nào cần tầm soát ung thư phổi?

Giáo sư Nguyễn Bá Đức, nguyên Giám đốc Bệnh viện K trung ương – Phó Chủ tịch hội ung thư Việt Nam, cảnh báo khi bị ho dai dẳng, tức ngực điều trị lâu không khỏi phải nghĩ đến ung thư. Cuộc sống mỗi người ai cũng có lúc ho do viêm họng do thời tiết, viêm nhiễm nhưng nếu dùng thuốc giảm ho, kháng sinh không khỏi thì cần cảnh giác ung thư phổi, đường hô hấp.

• Khoảng 80% bệnh nhân ung thư phổi có triệu chứng ho khan, ho kéo dài, khó lý giải nguyên nhân hoặc ho có đờm trắng/nhiều đờm, có khi có bội nhiễm.
• Khi bệnh nhân có các triệu chứng như ho, khó thở, ho ra máu, ho đờm… thường không còn ở giai đoạn sớm.
• Bên cạnh đó, người bệnh còn có thể gặp các triệu chứng khó thở khi gắng sức hoặc vận động liên tục. Ngoài ra, 40-60% người bệnh bị đau ngực.
• Bệnh nhân ung thư phổi có biểu hiện đau đầu do bệnh đã di căn não, hoặc đau xương sống, sườn do di căn xương. Khi phát hiện các bệnh lý trên, đi khám, người bệnh mới phát hiện ung thư.
• Ngoài các dấu hiệu trên, ung thư phổi cũng có các triệu chứng chung như mệt mỏi hoặc giảm cân không rõ nguyên nhân.

Các chuyên gia lưu ý khi có tất cả dấu hiệu này chưa chắc người bệnh đã mắc ung thư nhưng cần lưu ý đến những dấu hiệu lạ và tiến hành kiểm tra ngay để loại trừ căn bệnh, từ đó sớm được điều trị.

5.    Các phương pháp giúp tầm soát, phát hiện sớm ung thư phổi

• Xét nghiệm dấu ấn ung thư phổi (bằng cách xét nghiệm máu): Bác sĩ có thể kết hợp xét nghiệm CA 19-9, CEA hoặc Cyfra 21-1 để phát hiện ung thư phổi. Tuy nhiên, trong một số bệnh lý không phải ung thư, những dấu ấn ung thư này cũng tăng. Do vậy, xét nghiệm máu thôi chưa đủ để xác định ung thư, mà cần làm thêm các chẩn đoán khác.
• Chụp X-quang phổi: Là phương pháp chụp các cơ quan và xương bên trong ngực. Phương pháp này có thể giúp phát hiện các bất thường hoặc khối u ở phổi, tuy nhiên có thể bỏ qua những khối u quá nhỏ, do vậy cần kết hợp với chụp CT lồng ngực.
• Chụp cắt lớp vi tính lồng ngực: (CT scan): Là phương pháp có sử dụng tia X để tạo ra hình ảnh mặt cắt ngang của ngực và bụng trên, giúp phát hiện các bệnh lý xương sườn, màng phổi, nhu mô phổi, phế quản, tim, mạch máu, trung thất…. Đặc biệt, phương pháp này có thể phát hiện ra những tổn thương nhỏ dưới 1mm.
• Sinh thiết: Nếu phát hiện khu vực bất thường, hoặc khối u ở phổi, bác sĩ có thể sinh thiết để xác định xem có tế bào ung thư hay không. Nếu kết quả là ung thư, người bệnh có thể cần làm các chẩn đoán chuyên sâu khác để xác định giai đoạn bệnh, mức độ lan rộng….

6.    Phòng ngừa ung thư phổi như thế nào?

• Không hút thuốc lá
• Tránh tiếp xúc với khói thuốc lá
• Tránh xa không khí ô nhiễm
• Giảm phơi nhiễm hóa chất
• Ăn uống lành mạnh
• Tập thể dục đều đặn
• Tầm soát ung thư phổi định kỳ

Lời cuối cùng, xin khẳng định rằng, cơ hội chữa khỏi bệnh ung thư phổi nói riêng và các bệnh ung thư khác nói chung luôn rộng mở với tất cả các bệnh nhân.

Hy vọng với những thông tin trên đây sẽ giúp cho người thân của bạn có thêm động lực để chiến đấu với căn bệnh này.