Tiền sản giật là một hội chứng bệnh lý nghiêm trọng xuất hiện nửa sau thai kỳ, làm tăng nguy cơ rủi ro thai chết lưu hay sinh non cho cả mẹ và em bé. Vậy tiền sản giật là gì? Những xét nghiệm nào có thể phát hiện tiền sản giật?

Tiền sản giật là bệnh gì?

Tiền sản giật là một biến chứng thai kỳ nghiêm trọng do huyết áp tăng cao và có các dấu hiệu tổn thương các cơ quan khác, thường là thận. Phụ nữ mang thai dù có huyết áp bình thường cũng có thể bị tiền sản giật vào tuần thứ 21 của thai kỳ. Huyết áp tăng nhẹ cũng có thể là dấu hiệu của tiền sản giật. Nếu không chữa trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến sản giật gây những biến chứng nguy hiểm cho tính mạng của mẹ và bé.

Phát hiện tiền sản giật bằng những xét ghiệm nào?

Xét nghiệm máu

Kiểm tra máu thông qua hình thức xét nghiệm có thể đánh giá được chức năng của gan và thận cũng như số lượng những tế bào tiểu cầu trong quá trình đông máu.

Phương pháp xét nghiệm này giúp chẩn đoán tiền sản giật bằng cách đo nồng độ của một loại protein có trong máu người mẹ. Khi kết quả nồng độ của PAPP-A, một loại glycoprotein do nhau thai bài tiết nếu quá thấp. Thì điều này sẽ cảnh báo nguy cơ cao là thai phụ bị tiền sản giật.

Xét nghiệm nước tiểu

Thông thường bác sĩ sẽ lấy mẫu nước tiểu ở mẹ bầu qua 12 giờ và cho đến 24 giờ có thể xác định chính xác lượng protein bị thoát ra ngoài trong nước tiểu. Đây là một chỉ số đánh giá nghiêm trọng trong tiền sản giật.

Kiểm tra Nonstress hoặc trắc đồ sinh lý

Khảo sát này được thực hiện nhằm chắc chắn thai nhi đã nhận đủ oxy và chất dinh dưỡng. Trắc đồ sinh lý kết hợp với siêu âm Nonstress, sẽ cung cấp thêm thông tin về cách thở, nhịp điệu, chuyển động của thai nhi và thể tích nước ối trong tử cung của mẹ. Điều này có vai trò vô cùng quan trọng, trong việc chẩn đoán hiện tượng tiền sản giật khi mang thai.

Xét nghiệm Elecsys sFlt-1 và PLGF

Xét nghiệm miễn dịch Elecsys sFlt-1 và PlGF của Roche là một trong những xét nghiệm tự động đầu tiên hỗ trợ chẩn đoán tiền sản giật, chẩn đoán phân biệt với các rối loạn huyết áp khác. Điều này giúp các bác sĩ phân tầng và theo dõi tiến triển bệnh một cách hiệu quả.

Xét nghiệm miễn dịch tự động Elecsys sFlt-1 là một công cụ hỗ trợ chẩn đoán tiền sản giât, chẩn đoán phân biệt với các rối loạn huyết áp khác và giúp các bác sĩ lâm sàng phân tầng và theo dõi tiến triển bệnh.

PlGF là yếu tố tăng trưởng nhau thai là yếu tố cực quan trong trong cải tạo mạch máu của nhau thai. Còn sFlt-1 của Roche là yếu tố không thể thiếu trong việc phát triển tế bào nội mạc hòa tan, có vai trò kháng tân tạo mạch máu trong giai đoạn phát triển của thai nhi.

Đối với những thai phụ huyết áp cao, dẫn đến tiền sản giật, thì nồng độ PlGF sẽ giảm và ngược lại nồng độ sFlt-1 lại tăng so với thai phụ bình thường ở cùng một tuổi thai giống nhau. Đặc biệt sự thay đổi nồng độ này diễn ra khá sớm từ trước khi xuất hiện triệu chứng lâm sàng của tiền sản giật.

Do vậy có thể xem xét sự thay đổi nồng độ của những chất này, và đặc biệt là chỉ số sFlt- 1/PlGF để chẩn đoán sớm tiền sản giật có thể từ 3 tháng giữa thai kỳ.

Bên cạnh đó hai dấu ấn sinh học này cũng rất có giá trị trong chẩn đoán phân biệt tiền sản giật ở những thai phụ mắc một số bệnh nội khoa từ trước lúc mang thai. Những trường hợp này cũng có triệu chứng tương tự như tiền sản giật là: tăng huyết áp, lupus ban đỏ hệ thống, viêm cầu thận, hội chứng thận hư…

Tiền sản giật – Khi nào cần đến bác sĩ

Một số trường hợp tiền sản giật có thể trở nên nguy hiểm và diễn ra trong thời gian rất nhanh, mặc dù ảnh hưởng của nó đôi khi không rõ ràng. Nhưng nếu đang gặp các dấu hiệu sau tốt nhất bạn nên đi khám kiểm tra:

• Đột ngột phù tay, mặt hoặc chân làm bạn tăng cân vì cơ thể giữ nước.
• Đau bụng vùng dạ dày và có vẻ như là khó tiêu. Đau có thể lan ra 2 bên xương sườn.
• Đau đầu dữ dội không bớt sau khi nghỉ ngơi và dùng thuốc giảm đau.
• Mờ mắt. Nhìn thấy chớp sáng là dấu hiệu cảnh báo.
• Buồn nôn và nôn.
• Cảm giác hồi hộp, đánh trống ngực.
• Cảm giác bất an cho bản thân hoặc cho bé.
• Thay đổi thể tích nước tiểu so với bình thường.

Tiền sản giật là bệnh lý nguy hiểm cho thai kỳ mà cho tới nay chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu. Để có thai kỳ khỏe mạnh, thai phụ cần chủ động trong việc thực hiện chế độ làm việc nghỉ ngơi phù hợp, ăn uống bổ sung dưỡng chất đầy đủ và lành mạnh để dự phòng tiền sản giật. Đồng thời thực hiện khám thai đều đặn giúp tầm soát, phát hiện kịp thời nguy cơ để được hỗ trợ phù hợp, tránh các hậu quả đáng tiếc có thể xảy ra.