HIV là một căn bệnh mà khi nói đến khiến bất cứ ai cũng phải rùng mình, được biết đến là một căn bệnh thế kỷ vô cùng nguy hiểm. Do vậy, để tự bảo vệ bản thân cũng như những người xung quanh mình, thì cần nắm triệu chứng của HIV theo từng giai đoạn.

HIV là gì?

Là bệnh do virus HIV (Human Immunodeficiency Virus), gây ra bệnh AIDS (hội chứng suy giảm miễn dịch).

Virus HIV tấn công trực tiếp vào hệ thống miễn dịch đặc hiệu của cơ thể, gây suy giảm miễn dịch. Người bệnh không chết do virus HIV mà chết do các bệnh nhiễm trùng cơ hội xâm nhập khi cơ thể suy giảm miễn dịch.

Hiện nay chưa có vaccine và thuốc điều trị bệnh đặc hiệu. Tuy nhiên bệnh được điều trị bằng thuốc kháng virus giúp làm chậm quá trình tiến triển và kéo dài tuổi thọ của người bệnh. Có thể kéo dài tới 8 – 12 năm, thậm chí lâu hơn.

Bệnh tùy vào từng giai đoạn mà có những biểu hiện khác nhau.

Xem thêm: Xét nghiệm máu có phát hiện HIV không?

1. Giai đoạn cấp tính

Ở giai đoạn đầu của HIV, người bệnh có thể gặp các triệu chứng giống như cảm cúm, có thể là sốt nhẹ, khoảng 38,8 độ C ngay sau khi bị nhiễm.

Triệu chứng này thường kéo dài khoảng một tháng. Ngoài ra, người bệnh cũng có thể bị sốt, đau đầu, suy nhược, sưng hạch đặc biệt ở cổ và bẹn sau khi nhiễm từ 2 – 4 tuần. Phản ứng của hệ miễn dịch cũng có thể khiến người bệnh cảm thấy vô cùng mệt mỏi và buồn ngủ, thường cảm thấy đau cơ, khớp hoặc buồn nôn, tiêu chảy.

Đây là thời điểm virus di chuyển vào trong máu và bắt đầu nhân rộng với số lượng lớn. Các hiện tượng viêm, sưng chính là phản ứng của hệ miễn dịch. Nhưng không phải ai nhiễm HIV cũng xuất hiện những triệu chứng này. Các xét nghiệm sàng lọc thông thường cũng không xác định được bệnh nên giai đoạn này còn được gọi là giai đoạn “cửa sổ”.

2. Giai đoạn mãn tính

Sự bảo vệ mạnh mẽ của hệ miễn dịch sẽ làm giảm số lượng của các hạt virus trong máu, chuyển sang giai đoạn nhiễm HIV mạn tính. Ở giai đoạn này, người sống chung với HIV có thể không xuất hiện bất cứ triệu chứng nào, hoặc chỉ có những triệu chứng nhẹ như zona, herpes..Lúc này bạch cầu chỉ bị tiêu diệt một số lượng nhỏ không đáng kể. Nhưng thực chất, virus HIV vẫn tiếp tục phát triển mạnh mẽ, nhìn bề ngoài không ai có thể biết được bệnh nhân đã bị nhiễm HIV, ngay cả chính bản thân người bệnh (nếu chưa xét nghiệm máu).  Giai đoạn này có thể kéo dài từ 2 tuần cho đến 20 năm tùy theo từng trường hợp.

Trong suốt giai đoạn mạn tính, HIV hoạt động trong các hạch bạch huyết, làm cho các hạch này thường bị sưng do phản ứng với một số lượng lớn virus bị kẹt trong mạng lưới các tế bào tua hình nang. Các mô giàu tế bào CD4+ xung quanh cũng có thể bị nhiễm bệnh, các hạt virus tích tụ cả trong các tế bào bị nhiễm và ở dạng virus tự do. Trong giai đoạn này bệnh nhân vẫn có khả năng lây bệnh, tế bào T CD4+ CD45RO+ mang theo tải lượng virus nhiều nhất, và việc bắt đầu sớm điều trị kháng retrovirus sẽ cải thiện đáng kể thời gian sống.

3. Giai đoạn AIDS

Đây là giai đoạn cuối cùng của nhiễm HIV và cũng là kết thúc bi thảm khó tránh khỏi ở những người bệnh. Biểu hiện lâm sàng của AIDS là các rối loạn liên quan đến suy yếu hệ miễn dịch.

Người bệnh bắt đầu nổi hạch toàn thân kèm theo đó là những cơn sốt . Cùng với đó là các hiện tượng tiêu chảy kéo dài đến hơn một tháng, cùng sự sút cân mạnh (khoảng 10% thể trọng cơ thể), do cơ thể mất đi hàng rào bảo vệ nên bất kỳ vi khuẩn, virus nào cũng có thể dễ dàng tấn công và gây bệnh.

Vào giai đoạn này hệ miễn dịch bị tàn phá gần hết, người bệnh dễ dàng tử vong vì các nhiễm trùng cơ hội như viêm màng não, viêm phổi, viêm ruột hoặc ung thư mạch máu, ung thư hạch… Giai đoạn này thường kéo dài không quá 2 năm, có một số thuốc được dùng nhưng chỉ giúp kéo dài sự sống thêm một thời gian ngắn, còn không thể hoàn toàn điều trị dứt bệnh.

Khi bệnh tiến triển nặng hơn, cơ thể người bệnh sụt cân mạnh, nấm miệng, u phổi phát triển không ngừng… Các bệnh lý về cơ xương khớp hay viêm loét miệng bị hoại tử rất nhanh.

Ở những giai đoạn muộn về sau, khả năng sống sót sẽ thấp dần đi, cơ thể suy nhược, tiều tụy, không sức sống, khả năng tử vong cao.

Xét nghiệm và điều trị sớm HIV

Với những người tiếp xúc với nguồn bệnh, có nguy cơ mắc bệnh thì việc xét nghiệm sớm giúp người bệnh được phát hiện sớm bệnh, phát hiện và điều trị sớm mang lại hiệu quả điều trị cao hơn kéo dài tuổi thọ, giảm nguy cơ lây lan cho người thân…

Lợi ích của việc điều trị bệnh HIV sớm:

• Điều trị HIV sớm giúp duy trì sức khỏe, kéo dài tuổi thọ và sống có ích cho gia đình và cộng đồng: Đừng nên để đến khi cảm thấy mệt mỏi hoặc bị ốm mới đến cơ sở y tế. Khi hệ miễn dịch bị suy giảm, cơ thể không còn đủ sức đề kháng để chống lại các tác nhân gây bệnh, người bệnh sẽ rất dễ mắc các bệnh nhiễm trùng nặng. Do đó, nên đến cơ sở y tế ngay từ khi mới phát hiện dương tính với HIV để được tư vấn và điều trị, việc điều trị sẽ mang lại hiệu quả cao hơn, giúp sống lâu hơn.
• Điều trị HIV sớm sẽ giúp giảm chi phí thuốc men, chi phí khám chữa bệnh và chi phí nằm viện: Khi hệ miễn dịch chưa bị suy giảm nặng, cơ thể còn khỏe, sẽ không bị mắc các bệnh nhiễm trùng cơ hội. Do đó không cần phải tốn kém tiền bạc cho việc điều trị các bệnh nhiễm trùng cơ hội nặng
• Điều trị HIV sớm sẽ giúp giảm nguy cơ lây lan virus sang cho người khác trong đó có vợ/chồng, bạn bè và cả con cái trong tương lai.

Ngay khi nhận thấy các dấu hiệu HIV giai đoạn đầu nên đến các cơ sở y tế uy tín để làm xét nghiệm HIV, để phát hiện sớm bệnh. HIV là căn bệnh tiềm ẩn nhiều nguy hại cho sức khỏe con người. Nhận biết sớm và chính xác căn bệnh này giúp bạn có phương pháp điều trị hiệu quả nhất.